Trong lĩnh vực xây dựng, quá trình tính toán và bóc tách khối lượng đào móng là một công đoạn quan trọng và không thể thiếu. Đặc biệt, khi đào móng với mái dốc và yêu cầu mở rộng đáy hố đào, việc tính toán càng đòi hỏi sự tỉ mỉ và chính xác. Bài viết này sẽ hướng dẫn các bước tính khối lượng đào móng khi áp dụng biện pháp đào có mái dốc và mở rộng đáy hố đào 0,3m theo tiêu chuẩn, dựa trên ví dụ thực tế được giảng dạy bởi Th.S Mai Bá Nhẫn từ DTC.

    Trong quá trình thi công móng, có nhiều trường hợp không thể áp dụng biện pháp đào thẳng vách, do yêu cầu kỹ thuật hoặc điều kiện đất yếu, dễ sụt lở. Khi chiều sâu đào vượt quá giới hạn cho phép của biện pháp đào thẳng vách, bắt buộc phải sử dụng phương pháp đào có mái dốc. Điều này nhằm đảm bảo an toàn, tránh tình trạng sụt lở hố đào.

    Biện pháp đào có mái dốc đòi hỏi mở rộng miệng hố đào để tạo độ nghiêng, giúp giảm áp lực lên các lớp đất xung quanh. Trong bài tập này, hệ số mái dốc được áp dụng là 1:0,67, có nghĩa là nếu đào sâu 1m, phải mở rộng miệng hố đào thêm 0,67m.

    Theo tiêu chuẩn thi công và nghiệm thu TCVN 4447:2012, khi đào hố móng, việc mở rộng đáy hố đào thêm 0,3m mỗi bên là bắt buộc. Lý do chính là để đảm bảo không gian làm việc cho công nhân, đồng thời tạo điều kiện cho quá trình thi công các kết cấu bê tông phía dưới. Đây là yêu cầu kỹ thuật nhằm đảm bảo an toàn và chất lượng công trình.

    Ngoài ra, việc mở rộng đáy hố đào còn giúp tăng diện tích tiếp xúc của bê tông với đất nền, cải thiện tính ổn định của móng. Trong bài tập này, đáy hố đào có kích thước ban đầu là 1,1m x 1,1m, sau khi mở rộng mỗi bên 0,3m, kích thước đáy mới sẽ là 1,9m x 1,9m.

    Để tính khối lượng đất đào khi áp dụng phương pháp đào móng có mái dốc, ta sử dụng công thức tính thể tích hình chóp cụt. Thể tích khối đất đào được tính theo công thức:

Trong đó:

- H là chiều sâu hố đào, trong ví dụ này là 1,15m.

- Ađáy là diện tích đáy hố đào, được tính bằng 1,9m x 1,9m = 3,61 m²

- Amiệng là diện tích miệng hố đào, sau khi tính toán sẽ có giá trị 3,44m x 3,44m = 11,82 m²

- Atrung bình là diện tích trung bình của đáy và miệng hố đào.

Theo ví dụ trong bài giảng, chiều sâu hố đào là 1,15m, hệ số mái dốc là 1:0,67, do đó, khoảng cách mở rộng miệng hố đào mỗi bên sẽ là:

Kích thước miệng hố đào sau khi mở rộng sẽ là:

Sau khi tính các giá trị trên, thể tích khối đất cần đào sẽ được tính theo công thức đã đề cập.

    Việc bóc tách khối lượng đào móng có mái dốc và mở rộng đáy hố đào đòi hỏi kiến thức về tiêu chuẩn kỹ thuật cũng như sự hiểu biết về tính toán hình học trong thi công. Áp dụng đúng công thức và phương pháp sẽ giúp đảm bảo độ chính xác, tránh lãng phí và sai sót trong quá trình thi công. Hy vọng qua bài viết này, các bạn đã có cái nhìn rõ hơn về cách tính khối lượng đào đất khi áp dụng biện pháp mái dốc và mở rộng đáy hố đào.