HỆ SỐ 1,3 TRONG CÔNG TÁC ĐÀO ĐẤT LÀ GÌ?

Hiện nay có rất nhiều Kỹ sư dự toán chưa hiểu hết về hệ số 1,3 trong công tác đào đất là gì, căn cứ vào đâu? Vậy nên khi áp dụng để tính khối lượng đào đôi lúc không phù hợp. Bài viết này hy vọng sẽ giúp cho các bạn phần nào hiểu thêm về hệ số này.

Đặt vấn đề: Câu hỏi đặt ra là có được phép nhân hệ số 1,3 vào khối lượng đào không? Theo tìm hiểu, hiện tại chưa có quy định nào về điều này. Do đó nếu chúng ta mặc định nhân tất cả các khối lượng đào đất cho hệ số 1,3 là không phù hợp. Ví dụ: Khi tính khối lượng đào hầm công trình nhà cao tầng, nếu lấy thể tích hầm nhân thêm hệ số 1,3 thì khối lượng tính ra sẽ rất lớn và không phù hợp. Hoặc một trường hợp khác là đào rãnh đặt cống thoát nước hạ tầng cũng vậy.

Quy định về khối lượng đào: Căn cứ theo Quyết định 451/2017 QĐ-BXD về hướng dẫn đo bóc khối lượng xây dựng công trình thì: "Đối với công tác đào, đắp móng công trình nhà cao tầng, công trình thủy công, trụ cầu, mố cầu, hầm, các công trình theo tuyến, nền đất yếu thì trong phần mô tả đào, đắp cần ghi rõ biện pháp thi công phục vụ đào, đắp như cừ chống sạt lỡ (nếu có),.." Như vậy, khối lượng đào phải được tính chính xác theo các thể tích hình học phù hợp với biện pháp đào được duyệt (như khung vây chống thành vách, mái taluy chống sạt lỡ,...) và phù hợp với tiêu chuẩn thi công và nghiệm thu trong công tác đất.

Quy định về biện pháp đào: Căn cứ vào TCVN 4447:2012 Công tác đất 

Mục 4.2.2 Trong trường hợp cần thiết có công nhân làm việc dưới đáy hào thì khoảng cách tối thiểu giữa thành ống và vách hào phải lớn hơn 0,7 m.

Mục 4.2.3 Chiều rộng đáy móng băng và móng độc lập tối thiểu phải bằng chiều rộng kết cấu cộng với lớp chống ẩm, khoảng cách để đặt ván khuôn, neo chằng và tăng thêm 0,2 m.

Trong trường hợp cần thiết có công nhân làm việc dưới đáy móng thì khoảng cách tối thiểu giữa kết cấu móng và vách hố móng phải lớn hơn 0,7 m.

Nếu hố móng có mái dốc thì khoảng cách giữa chân mái dốc và chân kết cấu móng ít nhất phải là 0,3 m.

Như vậy tính như thế nào là phù hợp: Dựa vào kinh nghiệm cá nhân khi làm việc tôi xin mách bạn các hướng giải quyết như sau:

+ Trường hợp đào có khung định vị: Thường xuất hiện trong đào hầm, đào bể bơi,...thì khối lượng đất đào sẽ được tính đúng bằng thể tích của khung định vị, chiều sâu được tính từ mặt đất tự nhiên đến cao độ đáy hố đào.

+ Trường hợp đào không cần khung định vị:
Căn cứ TCVN 4447:2012 về công tác đất, các loại đất sau đây có thể không cần gia cố thành vách.

Như vậy khi tính thể tích đào, chiều rộng hố đào sẽ phải được tính cộng thêm mỗi bên 0,7m

+ Trường hợp đào có quy định hệ số mái taluy: Thường xuất hiện trong đào rãnh, mương đặt ống hoặc cống thoát nước. Khối lượng đào sẽ được tính đúng theo thể tích hình học của rãnh đào có mái taluy.

+ Trường hợp tính gần đúng tại bước dự toán thiết kế: Hầu như các công trình vừa và nhỏ (không có hầm), hồ sơ thiết kế kỹ thuật không đề cập đến biện pháp đào. Vậy nên các kỹ sư dự toán thường áp dụng cách tính gần đúng bằng hệ số 1,3. Khối lượng đào được tính tương ứng với chiều rộng của bê tông lót móng x hệ số 1,3. Đây là hệ số kinh nghiệm với ý nghĩa tính gần đúng phần đất đào mở rộng đáy và taluy là 30%. Như vậy, hệ số 1,3 được áp dụng trong trường hợp này. Các bạn nhớ áp dụng cho đúng nhé.

---------

Nhằm đáp ứng cho các bạn có nhu cầu học từ cơ bản đến chuyên sâu, chúng tôi có tổ chức các lớp học kèm dự toán tại tphcm và theo nhu cầu của các Công ty. Mời xem chi tiết tại đây hoặc liên hệ Zalo 0913 009 112 để biết thêm thông tin chi tiết.